Afgelopen weekend ontkwam ik er niet aan: een bezoekje aan de IKEA. Het valt me altijd op hoe gestructureerd het Zweedse prefab gepresenteerd wordt. En wat een slim plan om winkelpubliek dezelfde route te laten lopen. Ons kuddegedrag maakt dat het goed voelt als je het bekende pad volgt. Iemand die daarvan afwijkt en tegen de stroom in loopt krijgt boze blikken.
Onderweg raakt jouw oversized draagtas vol met dingetjes die je niet echt nodig hebt maar ‘altijd handig zijn’. En de lol begint pas echt als je bij het magazijn komt. Elk product heeft een sticker met een magazijnnummer. Zo heeft IKEA alles genummerd en gestickerd met een hele slimme economische logica. Je volgt die gedachte en wordt zo naar de kassa gezogen. Alles volgens het IKEA-plan.
Eenmaal thuis begin je aan de laatste helft van je missie: met behulp van alle stickers en labels je meubels in elkaar te zetten. Hoe efficiënt! En makkelijk, want dan hoef je zelf niet meer na te denken. En heb je een schroefje over? Afwijken kan niet, want dan past er niets meer.
Wat heeft dit nu te maken met de zorg? Meer dan je denkt.
Cliënten krijgen vanuit een indicatie of diagnose ook een sticker, oftewel een ‘zorgsticker’. Aan de zorgvraag worden zorgaanbieders met een aanbestedingslabel gekoppeld. De productcode uit de PDC (Product en Diensten Catalogus) is cruciaal voor het niveau van inzet en vergoeding. Van deze structuur mag niet afgeweken worden.
De zorgsticker die de cliënt met zich meedraagt is gekoppeld aan een structuur die beheersing en (schijn)veiligheid veronderstelt. Het worden eenheidspakketjes waar flexibiliteit en maatwerk vaak te zoeken is. Efficiëntie staat voorop, terwijl een maatwerkoplossing vaak vele malen effectiever is. Het belang van de cliënt wordt hierbij ondergeschikt aan de structuur van het stickeren en labelen. Een gemiste kans, want juist door zorg op maat aan te bieden, krijgt de cliënt de kans om zijn eigen route uit te stippelen. Laten we dus de IKEA-mentaliteit varen en weer zelf gaan nadenken. Geen kant-en-klare bouwpakketten in de zorg, maar vakmanschap!